Με το όνομα «Διογένειον Γυμνάσιον» είναι γνωστός ένας αρχαιολογικός χώρος στην Πλάκα των Αθηνών, επί των οδών Ερεχθέως και Κυρρήστου, στα ανατολικά της Ρωμαϊκής Αγοράς και του Ωρολογίου του  Ανδρονίκου του Κυρρήστου. Ο χώρος που ορίζεται από τις οδούς Αδριανού, Φλέσσα, Λυσίου και Ερεχθέως είχε χαρακτηρισθεί στο ρυμοτομικό σχέδιο του Χριστιανού Χάνσεν το 1836 ως ένας από τους πέντε χώρους γύρω από την Ακρόπολη, που έπρεπε να μένουν ελεύθεροι από τις οικοδομικές δραστηριότητες των κατοίκων της πρωτεύουσας λόγω αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Το Δημόσιο προέβη σε απαλλοτρίωση και το 1861 η Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία ανέλαβε ανασκαφή υπό τον Στέφανο Κουμανούδη. Στη θέση αυτή εκτείνεται το ανατολικό σκέλος του τείχους το οποίο η σύγχρονη έρευνα αποδίδει στον οχυρωματικό περίβολο της πόλης επί της εποχής του αυτοκράτορα Πρόβου (276-282 μ. Χ.) και το οποίο είναι γνωστό ως Υστερορρωμαϊκό τείχος ή τείχος μετά τους Ερούλους (267 μ. Χ.). Πολύ αργότερα η Αρχαιολογική Υπηρεσία (Α ΕΠΚΑ) διενήργησε  διερευνητικές ανασκαφές κατά τα έτη 1974 και 1984-5). Την αρχαιολογική  έρευνα από το 2001 μέχρι σήμερα και τη συστηματική ανασκαφή από το 2002 μέχρι και το 2016 έχει αναλάβει ο Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης το Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ.

Η πανεπιστημιακή ανασκαφή στο «Διογένειον Γυμνάσιον» υπήρξε αναπόσπαστο τμήμα του μαθήματος Τοπογραφία, Ανασκαφική για τους τελειόφοιτους φοιτητές Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, από το 2002 μέχρι το 2014. Συμπληρωματικές ανασκαφικές εργασίες έγιναν το 2016. 

Επιστημονική ομάδα: Διευθύντρια: Ειρήνη Πέππα Παπαϊωάννου (Ομ. Καθηγήτρια). Αρχαιολόγοι: Στέλιος Λεκάκης (Δρ),  Παναγιώτα  Μαραντίδου (Master), Νίκη Μεγαλομμάτη (Δρ), Κωνσταντίνα Νικολοπούλου (Master), Αικατερίνη Τζαβελλοπούλου (Δρ), Παναγιώτης Τριανταφυλλόπουλος. Αρχιτέκτονες μηχανικοί: Ελένη Λαμπρινού (Δρ, ΥΣΜΑ/ΕΜΠ), Ανθή Αλβέρτη (MSc, ΔΠΑΝΣΜ / ΥΠΠΟΑ). Τοπογράφοι Μηχανικοί: Νικόλαος  Κασκαμπάς, (MSc), Θάνος Σπανός.

Χρηματοδότηση: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.